A radio apágase un minuto como protesta contra o canon

O conflito marcou as relacións entre o fútbol e a televisión nos últimos anos, pero esta tempada a tensión trasladouse á radio. A pretensión da Liga de Fútbol Profesional (LFP) de cobrar un canon aos operadores de radio por retransmitir os partidos prodúcese en pleno terremoto económico.
Nos seis primeiros meses do actual exercicio, a radio facturou 220,9 millóns de euros, fronte dos 225,8 do mesmo período de 2010, segundo os datos da consultora InfoAdex. A caída dos ingresos nas últimas tempadas foi espectacular (en 2007 o investimento de todo o ano superou os 678 millóns) e conduciu ao sector á maior crise publicitaria de todos os tempos.

O conflito, proclaman as cadeas, non é tanto de carácter económico como de dereito á información. Os operadores consideran que este aspecto non é negociable e negáronse en bloque a pagar o canon que demanda a Liga. Como medida de protesta, celebraron onte un minuto de silencio. Puntualmente, xusto cando comezaba o Zaragoza-Real Madrid, o dial apagouse. "É unha medida simbólica, coa que se pretende sensibilizar aos oíntes, e un xeito de expresar que a radio non vai calar", explica Javier Pons, presidente da Asociación Española de Radiodifusión Comercial (AERC) e conselleiro delegado de Unión Radio.

Antes de que enmudecieran os micrófonos, o director de Deportes de RNE e de Taboleiro deportivo, Chema Abad, argumentou o obxectivo da protesta. "Este é un feito histórico para a radiodifusión en España. En breves momentos os da Liga de Fútbol Profesional van ter, polo menos durante un minuto, o que queren para todos: o silencio na radio". Tras os simbólicos sesenta segundos e co fondo musical de Non nos moverán, engadiu: "A solidariedade foi impresionante. estivemos zapeando e a radio estivo morta. Levo máis de 34 anos nesta profesión e confésovos que nunca como hoxe sentín un nó que me atraganta. A Liga quíxoo así".

"O fútbol con radio é mellor"

O apagamento coincidiu co primeiro minuto de xogo na Romareda. "Isto é o que quere a Liga e o que non vai poder conseguir", dixo Manu Carreño, director de Carrusel deportivo (SER). "O fútbol con radio é mellor", apuntou Paco González, responsable de Tiempo de juego (Cope).

Afeitos recibir cantidades millonarias pola venda dos dereitos televisivos, a Liga aspiraba a incrementar os seus ingresos recadando fondos das radios. Xa intentou esta xogada a patronal do fútbol español en 1994, cando quixo cobrar dereitos radiofónicos. Entón, as cadeas realizaron investimentos para adecuar as cabinas dos comentaristas e as liñas microfónicas.

Os radiodifusores ampáranse no artigo 20 da Constitución, que garante o dereito á información dos cidadáns. "Non aceptamos que nos fagan pagar porque iso atentaría contra a propia Constitución", mantén Pons, á vez que defende que a radio "non retransmite os partidos, como a televisión, senón que realiza programas nos que os xornalistas ofrecen unha visión subxectiva e persoal".

Non rotundo

Na mesma liña maniféstase Abad: "Se pagásemos por narrar un partido de fútbol estariamos perdendo o dereito á información. É algo tan absurdo coma se esixísennos un canon por transmitir o debate sobre o estado da Nación". Se a pretensión da Liga prospera, córrese o risco de que se produza un efecto contaxio e outras disciplinas, como o baloncesto, o ciclismo ou a fórmula 1, esixan tamén unha taxa aos medios de comunicación.

Neste conflito non hai diferenzas entre as radios públicas e as privadas. "O non é rotundo. Ninguén se vai a sentar a falar coa Liga", salienta Abad. Nin coa Liga nin con Mediapro, a compañía presidida por Jaume Roures que explota os dereitos audiovisuais do fútbol e que cifrou en 100 millóns de euros o que a radio recada grazas ao deporte estrela. "É unha cifra que Roures inventou. Non corresponde á realidade", asegura Pons. A Liga aspira a que as radios contribúan cunha porcentaxe (en torno ao 20%) do que recadan.

A pesar de que na maioría dos casos non emiten anuncios, as radio públicas tamén foron invitadas a abonar ese canon. Abad sostén que RNE ten "unha dobre forza" para non pagar, xa que é un servizo público no que a cultura e o deporte teñen unha gran presenza e non conta con ingresos publicitarios. "Nós non nos lucramos con Tablero deportivo", precisa Abad. Máis ben ao contrario, as cadeas, públicas ou privadas, realizan un importante esforzo económico para despregar medios técnicos e xornalísticos aos estadios co fin de pór no aire os carruseis deportivos.

Estadios pechados para os comentaristas

Ademais, o presidente da AERC sostén que a radio fomenta a afección ao contribuír a animar o espectáculo futbolístico grazas a "a creatividade e o talento que se desprega nos programas de información deportiva". Por iso, afirma que os clubs deberían reflexionar sobre se queren "pór en situación de dificultade ás radios e acabar cunha relación de 50 anos beneficiosos para ambos". Máis tallante, o director de Deportes de RNE cre que os clubs "metéronse nun terreo moi perigoso".

Os clubs (salvo o Sevilla) pecharon baixo sete chaves o acceso aos estadios dos comentaristas, que acudiron acompañados dun notario. Mañá, a AERC reunirase coa asesoría xurídica para analizar a situación e estudar medidas a adoptar.

ROSARIO G. GÓMEZ
MADRID